จิตอาสาสืบสานวัฒนธรรมด้านงานใบตอง การทำ "สวยดอก" หรือ "กรวยดอกไม้"
กรวยดอกไม้หรือที่ชาวล้านนาเรียก “สวยดอก” เป็นหนึ่งในเครื่องสักการะบูชาของชาวล้านนาที่ในปัจจุบันน้อยคนนักจะรู้ถึงคุณค่าและความสำคัญ และหากขาดการอนุรักษ์หรือเผยแพร่สวยดอกอาจหายไปจากวิถีแห่งวัฒนธรรมของคนล้านนา ถึงแม้ว่าสวยดอกจะเป็นเพียงส่วนประกอบเล็กน้อยของพิธีกรรมหรือส่วนหนึ่งของเครื่องสักการะบูชา แต่สิ่งนี้คือเอกลักษณ์ของล้านนาที่ถ่ายทอดและสั่งสมมาจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์หวงแหนและเผยแพร่ให้เป็นที่แพร่หลาย ในการทำสวยดอก (กรวยดอกไม้) การทำควัก (กระทง) การทำบายศรี และอื่นๆ ซึ่งสิ่งต่างๆ เหล่านี้เป็นงานใบตองที่ใช้ประกอบในพิธีกรรมของล้านนาและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของล้านนา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง“สวยดอก” หรือ “กรวยดอกไม้” ซึ่งเป็นหนึ่งในงานใบตองที่เป็นเอกลักษณ์ของล้านนาซึ่งใช้เฉพาะในล้านนาและใช้ในพิธีกรรมต่างๆ ของล้านนาในทุกประเพณี เกิดจากการใช้ใบตองหรือกระดาษม้วนขดเป็นกรวย เพื่อใส่ดอกไม้ ธูป เทียน เพื่อเกิดความเป็นระเบียบเรียบร้อยและสะดวกในการนำไปไหว้หรือคารวะบูชา ที่มาของ “สวยดอก” หรือ “กรวยดอกไม้”เกิดจากการหลอมรวมทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆในอดีตที่มาอยู่รวมกันในล้านนาทำให้เกิดการถ่ายทอดหรือแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมซึ่งกันและกัน และนำไปสู่การสร้างเอกลักษณ์ที่เกี่ยวกับวิถีแห่งวัฒนธรรม กอปรกับชาวล้านนามีความเลื่อมใสศรัทธาในพุทธศาสนาทำให้มีความเชื่อว่าดอกไม้คือของหอมที่ใช้สำหรับบูชาเป็นเครื่องแสดงถึงความเคารพสักการะ จึงใช้ดอกไม้เป็นเครื่องสักการะบูชาแทบทุกพิธีกรรม ทั้งในประเพณี 12 เดือนและประเพณีครั้งคราว เช่น การทำบุญ การนิมนต์พระ การเลี้ยงผีหรืองานศพ โดยเฉพาะงานศพมีการระบุถึงการใช้สวยดอกว่า ผู้ตายจะต้องพนมมือและถือสวยดอกไว้เพื่อนำดอกไม้ไปไหว้พระเกศแก้วจุฬามณีบนสรวงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ สวยดอกจึงต้องทำอย่างประณีตบรรจงเพราะชาวล้านนามีความเชื่อว่าสิ่งของที่นำไปเป็นเครื่องสักการะบูชาจะต้องทำอย่างประณีตงดงาม โครงงานจิตอาสาสืบสานวัฒนธรรมด้านงานใบตอง จึงมุ่งเน้นที่จะสืบสานวัฒนธรรมด้านงานใบตอง การทำ“สวยดอก” หรือ “กรวยดอกไม้” ที่ค่อยๆเลือนหายไป จึงจำเป็นต้องสืบสานและอนุรักษ์วัฒนธรรมของล้านนา “สวยดอก” หรือ “กรวยดอกไม้” จึงเปรียบเสมือนมรดกทางวัฒนธรรมของล้านนาที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมการประดิษฐ์ “สวยดอก” หรือ “กรวยดอกไม้” จากใบตองให้คงอยู่ในชุมชนล้านนาต่อไป ...อ่านเพิ่มเติม
Post a Comment