ผ้าย้อมดิน ถิ่นครูบา
ประเพณีสรงน้ำพระธาตุ พระพุทธบาทผาผึ้ง
ประวัติวัดพระพุทธบาทผาผึ้ง บ้านผาต้าย หมู่ที่ 1
ตำบลแม่ลาน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน
วัดพระพุทธบาทผาผึ้ง ตั้งอยู่เลขที่ 99 หมู่ที่ 1 บ้านผาต้าย ตำบลแม่ลาน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูนสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย พื้นที่ตั้งของวัด มีเนื้อที่ 17 ไร่ 3 งาน 37 ตารางวา อาคารเสนาสนะประกอบด้วยวิหาร ศาลาการเปรียญและกุฏิสงฆ์ ปูชนียวัตถุมี พระพุทธรูปต่างๆ รูปหล่อพระนางจามเทวี และรอยพระพุทธบาทที่ตั้งอยู่บนดอยผาผึ้ง
วัดพระพุทธบาทผาผึ้ง เป็นพุทธสถานโบราณที่สำคัญแห่งหนึ่งของอำเภอลี้ โดยมีประวัติพระพุทธบาทผาผึ้ง เมื่อครั้งพระพุทธเจ้าได้เสด็จออกจากป่าเชตวันมหาวิหาร ในช่วงออกพรรษา ได้เสด็จโปรดสัตว์มายังชมพูทวีปและได้เดินทางผ่านมาที่ดอยผาผึ้ง(ผาเผิ้ง)ปรากฏรอยพระบาทเป็นรอยเกือกแก้ว ภายหลังได้มีชาวบ้านขึ้นไปหาของป่าที่บนดอยผาผึ้งแล้วก็พบรอยพระพุทธบาท ชาวบ้านจึงได้นำเรื่องมาเล่าให้กับ นายชื่น ต๊ะสุภา ผู้ใหญ่บ้านในขณะนั้น ผู้ใหญ่บ้านพร้อมกับลูกบ้านจึงได้นำเรื่องไปแจ้งให้กับหลวงปู่ครูบาชัยวงค์ษาพัฒนาที่วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม หลวงปู่ครูบาชัยวงค์ษาพัฒนาจึงได้มาอธิฐานปรากฏว่าเป็นรอยพระพุทธบาทของ ...อ่านเพิ่มเติม
ปู๋จาข้าวบ้านลดเคราะห์ (บ้านแม่ลอง)
วันที่ 16 เมษายน ของทุกปี ชาวบ้านแม่ลองจะมึกิจกรรมส่งเคราะห์หมู่บ้านและปู๋จาข้างบ้าน ซึ่งเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมายาวนาน จะทำพิธีที่ศาลากลางหมู่บ้าน พิธีสงเคราะห์หมู่บ้าน ต้อง เตรียมสะตวงขนาดใหญ่จำนวน 5 อัน สิ่งงในสะตวงจะประกอบไปด้วยแกงส้มแกงหวาน(ใบมะขาม ใบมะละกอ ผลไม้ ข้าวสารอาหารแห้ง พริก เกลือ ข้าวตอกดอกไม้ ข้าวควบ ข้าวแคบ ฯลฯ รูปสัตว์ต่างๆเช่น ความ ไก่ งู ) ช่อขาว ช่อแดง ช่อดำ ช่อน้ำเงินที่จะปักไว้ในแต่ละสะตวง นั้น เพื่อเตรียมส่งเคาราะห์บ้าน เป็นการส่งให้แก่ท้าวเวสสุวัณณ์ ผู้เป็นใหญ่ภูตผีปีศาจทั้งหลาย และเป็นท้าวโลกบาลผู้หนึ่งซึ่งมีหน้าที่ในการดูแลรักษาโลกให้เป็นปกติสุข ...อ่านเพิ่มเติม
เกษตรอินทรีย์ น้ำหมักชีวภาพ "เพื่อชีวิต"
สมัยก่อนนายประเทือง ธิบดี ประกอบอาชีพรับจ้างอยู่ในกรงเทพมหานคร ด้วยภาวะเศรษฐกิจที่ตกต่ำ ทำให้การทำงานหมดลู่ทางในการประกอบอาชีพ จึงหันมาทำการเกษตรในที่ดินของตนเองในบ้านเกิด เริ่มจากการปลูกผักสวนครัวไว้กินเองก่อน ซึ่งผักทั้งหมดเป็นผักปลอดสารพิษ ที่ไม่ใช้สารเคมีในการบำรุงรักษา หลังจากนั้นจึงขยายพื้นที่รอบบ้านให้กลายเป็นแปลงผักสวนครัว หลากหลายชนิด และทำสวนลำไยที่ใช้เกษตรอินทรีย์ในการดำเนินงานทั้งหมด ...อ่านเพิ่มเติม
ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำแม่แวน
ประเพณีเลี้ยงผีขุนน้ำ
คำว่า ผี คงหมายเอาวิญญาณหรือสิ่งที่สิงสถิตอยู่ในที่นั้นๆ
คำว่า ขุน หมายถึงความเป็น, ต้นตอ, ประธานหรืออำรักษ์
คำว่า น้ำ มีความหมายเป็นที่รู้จักกันดีอยู่แล้ว แต่ในที่นี้หมายถึงเอาแม่น้ำลำคลอง
เครื่องสำหรับสังเวยบูชา
มีเทียน 4 เล่ม ดอกไม้ 4 สวย (กรวย) พลู 4 สวย หมาก 4 ขดหรือ 4 ก้อม (1 ขดเอามาตัดครึ่ง เท่ากับ 1 ก้อม) ช่อขาว (ธง) 8 ผืน มะพร้าว 2 คะแนง กล้วย 2 หวี อ้อย 2 เล่ม หม้อใหม่ 1 ใบ แกงส้ม แกงหวาน หัวหมู ไก่ต้ม สุรา และโภชนาการ 7 อย่าง รวมทั้งเมี่ยงและบุหรี่ เป็นต้น ...อ่านเพิ่มเติม
สวน สาม แสน
จังหวัดลำพูนเชิญชวน นักท่องเที่ยวที่ได้มีโอกาสมาเยือน อำเภอลี้ เยี่ยมชม และชิมผลผลิตการเกษตรปลอดสารพิษ ที่สวนสามแสน ต.ลี้ อ.ลี้ ซึ่งผู้มาเยือนสามารถเลือกชมและเก็บผลผลิตการเกษตรจากสวนเกษตรตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง ที่มีพืชผักผลไม้นานาชนิด
อำเภอลี้เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดลำพูน มีพื้นที่ 1,702 ตารางกิโลเมตร เป็นอำเภอที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของจังหวัด อยู่ห่างจากอำเภอเมืองลำพูน 105 กิโลเมตร สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนเป็นที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติแม่ปิง ซึ่งมีพื้นป่าที่อุดมสมบูรณ์ ทำให้ในช่วงฤดูหนาว (เดือนพฤศจิกายน – กุมภาพันธ์) สภาพอากาศจะเย็นสบายเหมาะสำหรับเดินทางมาท่องเที่ยว โดยเฉพาะการท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และวิถีชีชีวิตอันเรียบง่ายในการทำเกษตรของประชาชน ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเดินทางโดยใช้ทางหลวงหมายเลข 106 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในจังหวัดลำพูนก็ได้ส่งเสริมอำเภอให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่สำคัญ ของจังหวัดลำพูน โดยนายสำเริง ไชยเสน รองผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน ได้ไปเยี่ยมชม “ สวนสามแสน ” สถานที่ท่องเที่ยวที่มีการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ...อ่านเพิ่มเติม
แม่ปลูกลูกต่อยอด
แม่ได้ปลูกสมุนไพรไว้ในบริเวณบ้าน จึงอยากนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ ซึ่งคนส่วนใหญ่หันมารักสุขภาพกันเยอะ จึงมีความคิดที่จะนำสมุนไพรที่มีอยู่มาทำให้เกิดลวดลายบนผืนผ้า โดยการทุบลาย จึงได้เป็นผลิตภัณฑ์จากผ้าทุบลายจากสมุนไพรธรรมชาติและวัตถุดิบที่นำมาใช้ในผลิตภัณฑ์ก็สามารถหาได้ภายในชุมชนและชุมชนยังมีส่วนร่วมในการผลิตสินค้า ...อ่านเพิ่มเติม
การทำเครื่องเงิน ชุมชนพระพุทธบาทห้วยต้ม
พรมเช็ดเท้าจากเศษผ้าสร้างอาชีพสร้างรายได้
ที่มา พรมเช็ดเท้าจากเศษผ้าสร้างอาชีพสร้างรายได้
ปัจจุบันมีการนำวัสดุเหลือใช้มาประดิษฐ์เป็นสิ่งชองสำหรับใช้สอยในชีวิตประจำวันมากมาย เช่น พรมเช็ดเท้าจากเศษผ้าของใช้ที่ทุกๆ ครัวเรือนจะต้องมี และในทุกวันนี้พรมเข็ดเท้ามีลวดลายและรูปแบบต่างๆ มากมายให้เราได้เลือกใช้ได้ตามความชอบ และยังมีวิธีทำที่ไม่ยากอย่างที่เราคิด อีกทั้งยังสามารถนำไปประกอบเป็นอาชีพอิสระได้อีกด้วย และการทำพรมเช็ดเท้าจากเศษผ้าขายนับว่าเป็นอีกอาชีพหนึ่งที่น่าสนใจ พร้อม งบประมาณในการลงทุนน้อย ทำง่าย สามารถสร้างอาชีพ สร้างรายได้ และสามารถทำอยู่ที่บ้านได้ มีเวลาดูแลบ้าน ดูแลครอบครัวได้อีกด้วย ...อ่านเพิ่มเติม
วัดพระธาตุดวงเดียว
ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ในพื้นที่"วัดพระพุทธบาทดอยถ้ำ"
เป็นการรวมกลุ่มอาชีพของกลุ่มสตรีแม่บ้านป่าคา หมู่ที่ 1 ตำบลดงดำ อำเภอลี้ จังหวัดลำพูนที่ว่างจากงานฤดูเก็บเกี่ยวพืชผลผลิตทางการเกษตรจึงได้รวมกลุ่มกันในการประกอบอาชีพเสริมโดยการนำเศษผ้ามาเย็บปักทักร้อยเป็นกระเป๋าผ้าแฮนด์เมดเพื่อสร้างรายได้ให้กับตนเองและครอบครัวชุมชน ...อ่านเพิ่มเติม
น้ำตกตาดสะดอ น้ำตกน้อยแห่งก้อหลวง
น้ำตกตาดสะตอ ตั้งอยู่ใน อุทยานแห่งชาติแม่ปิง ใน ตำบลแม่ลาน อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน โดยสายน้ำแห่งนี้เกิดขึ้นมาจากลำธารน้ำตกก้อหลวงที่อยู่ไม่ไกลกันนั่นเอง เลยทำให้เกิดเป็นสายน้ำไหลตกลงมาจากหน้าผาหินปูน ที่สูงประมาณ 15 เมตร ก่อนจะลงมาสู่แอ่งน้ำที่มีสีเขียวมรกตดูแล้วสวยงดงามอย่างมาก อีกทั้งยังมีลานหินงอกออกมา ซึ่งจะเป็นหินปูนอ่อนสีน้ำตาล ที่สายน้ำนั้นได้เอาหินปูนมาสะสมเอาไว้ ถ้ามองดูแล้วก็น่าจะคล้ายๆ กับหินย้อยนั่นเอง แม้ว่าจะดูแปลกตาไปบ้าง แต่ก็สวยงดงามน่าค้นหาสุดๆ แต่ถึงอย่างนั้นที่ น้ำตกตาดสะตอ แห่งนี้ ไม่สามารถลงเล่นน้ำได้นะคะ เพราะเป็นแค่เพียงจุดชมความสวยงามของน้ำตกเท่านั้น ...อ่านเพิ่มเติม
หอมแดง สร้างรายได้ ศศช.บ้านสัญชัย
หอมแดง เป็นพืชล้มลุก มีลำต้นสั้นอยู่ใต้ดิน ลำต้นจะมีส่วนที่เป็นกาบใบห่อซ้อนกันหลายชั้นรวมเป็นหัวทรงกลมสีม่วงแดง กาบใบชั้นนอกสุดมีสีน้ำตาลแดงและจะแห้งห่อหุ้มส่วนหัวไว้ มีใบจะเรียวยาวเป็นท่อสีเขียว ด้านในกลวง ออกเป็นกระจุก ดอกออกเป็นช่อแทงออกมาจากตรงกลางหัว ช่อดอกมีลักษณะคล้ายร่ม ดอกมีสีขาวอมม่วง ผลกลมมีเมล็ดอยู่ด้านใน เมื่อเมล็ดจะแตกออก เมล็ดทรงรีเล็กๆ สีดำ หอมแดงสามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ด หรือจะใช้ส่วนหัวปักชำก็ได้ วิธีขยายพันธุ์โดยการปักชำหัวจะให้ผลผลิตที่รวดเร็ว และทำได้ง่าย เพียงไม่กี่ขั้นตอน ...อ่านเพิ่มเติม
การดำรงชีวิตของคนภาคเหนือ มีด เป็นสิ่งที่ใช้ในการประกอบอาชีพด้านการเกษตร ทำนา ทำไร่ ทำสวน ซึ่งเมื่อ 200 ปีก่อน มี พ่อหลวงมอญ สายปั่น เป็นผู้ริเริ่มการตีมีด มาก่อนต่อมาลูกหลานได้สืบทอดต่อกันมา ในการตีมีดได้สร้างเตาเหล็ก สำหรับเผามีด ประมาณ 3 , 4 เตา มีคนงานมาตีมีด ประมาณ 10 - 15 คน ต่อมาระยะหลัง มีลูกหลานบ้านแม่ปุงสนใจเพิ่มมากขึ้น ได้ขยายเตาเผาเหล็ก เพิ่มขึ้นมากกว่า 10 เตา มีคนงานเพิ่มขี้นเป็นจำนวนมาก ประมาณ 60 กว่าคน โดยการตีมีดทุกอย่าง ทำด้วยเหล็กแหนบทุก ๆ เล่ม ทำรายได้แก่ครอบครัว และเป็นอาชีพที่ดี ทำให้ลูกหลานสืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน
ปัจจุบัน การตีมีด ได้พัฒนาและหาวิทีที่ทันสมัยในการตีมีด โดยการใช้เครื่องมือแบบไฮโดรลิก (แบบกระแทก) โดยการรวมทุน ในรูปแบบกลุ่มสมาชิกตีมีด จำนวน 28 คน และตั้งชื่อ กลุ่มตี๋เหล็ก คำว่า ตี๋ ภาษาเหนือ หมายความว่า ตี มีความหมายว่า กลุ่มตีเหล็ก ซึ่งเป็นการตีมีดโดยใช้เครื่องมือ แบบไฮโดรลิก ใช้คนงานในการตีเหล็ก ประมาณ 3 - 4 คน ต่อเตา และทำให้การตีมีมีคุณภาพที่ดีขึ้น และลดแรงงานคนลง ...อ่านเพิ่มเติม
การทำปุ๋ยหมักแบบไม่พลิกกลับกอง
แหล่งเรียนรู้ชุมชน"วัดป่าก่อ"
การทำพรมเช็ดเท้าของ กลุ่มแม่บ้านสันดอนฮอม
กิ่วครูบา "ครูบาตึดตาง"
"กิ่วครูบา" หรือ "ครูบาตึดตาง" เป็นศาสนสถานที่มีความสำคัญทางศาสนาของชาวบ้านบ้านไม้สลี หมู่ที่ 5 ตำบลตะเคียนปม อ.ทุ่งหัวช้าง จ.ลำพูน ระยะทางที่จะไปยังกิ่วครูบา 3-4 กิโลเมตร
"ครูบาตึดตาง" เป็นเขตแดนที่อยู่ระหว่างจังหวัดลำพูนและจังหวัดลำปาง โดยในอดีตวิถีการดำเนินชีวิตของพี่น้องปากาเกอญอ คือการเลี้ยงวัวและควาย ซึ่ง้ป็นสัตว์ที่นับว่าเป็นกระปุกออมสินของคนในชุมชนทุกพื้นที่ แต่ลักษณะการเลี้ยงวัวนั้น เป็นการเลี้ยงวัวแบบปล่อยในป่า ซึ่งผู้คนนิยมเลี้ยงกันเป็นจำนวนมากและมักพบปัญหาอยู่เสมอว่า วัว,ควายหายบ่อยๆ ต่อมาจึงทราบว่ามีโจรชอบขโมยวัวควายดังนั้น "ครูบาขาวปี" จึงเห็นควรว่าจะทำกำแพงเพื่อป้องกันการขโมยจึง เกิดเป็นที่มาของ "ครูบาตึดตาง" (ครูบาปิดทาง)
ทุกๆวันสำคัญต่างๆทางศาสนาชาวบ้านในชุมชนหรือบริเวณใกล้เคียงจะพากันขึ้นไปทำบุญอยู่เสมอ นับว่าเป็นพื้นที่ชาวบ้านให้ความสำคัญและดูแลรักษาเสมอ สำหรับการเดินทางมายังกิ่วครูบา สามารถมาด้วยรถยนต์ได้ถึงตีนดอย
จากนั้นจะเป็นทางเท้า ระยะทางประมาณ 3-4 กิโลเมตร เส้านทางแคบรถมอเตอร์ไซร์สามารถขี่ขึ้นไปได้ หากไม่ชำนาญทางไม่แนะนำให้นำรถมอเตอร์ไซค์ขึ้นไป เพราะนอกจากเส้นทางจะแคบแล้วสภาพถนนยังไม่ค่อยดี อาจเกิดอันตรายต่อผู้ขับขี่ที่ไม่มีความชำนาญในเส้นทางได้ ...อ่านเพิ่มเติม
เครื่องบดปุ๋ยหมักและดินปลูก
เกษตรกรชาวสวนลำไยและสวนมะม่วงต้องตัดแต่งกิ่งเป็นประจำทุกวัน จึงรวบรวมใบลำไยและใบมะม่วงเพื่อมาผลิตเป็นปุ๋ยหมักและดินพร้อมปลูก โดยการสนับสนุนจากสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดลำพูน ทำให้ทางกลุ่มสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ดินพร้อมปลูกจากปุ๋ยหมักใบลำไยและใบมะม่วง ที่ขายดีจนต้องสั่งจองล่วงหน้า เครื่องบดปุ๋ยหมักและดินปลูกต้นทุนต่ำ 200 ลิตร สามารถใช้ในการผลิตปุ๋ยหมัก พร้อมปลูกบรรจุถุงคุณภาพสูงได้มากถึง 4 ตันต่อวัน
จุดเริ่มต้นของการทำนวัตกรรม “เครื่องบดปุ๋ยหมักและดินปลูก” นั้น คุณสุรเดช เล่าให้ฟังว่า ตนเองนั้นเป็นเกษตรกรทั่วไป ทุกครั้งของการลงมือทำเกษตรกรรม มักจะใช้ปุ๋ยสารเคมีต่างๆ อยู่จำนวนมาก รวมถึงในพื้นที่ในชุมชนของภาคเหนือนั้นมีใบมะม่วงและใบลำไยเยอะพอสมควร จึงมีความคิดที่จะทำปุ๋ยหมักจากใบไม้ที่ร่วงหล่นภายในชุมชน เพื่อลดต้นทุนการผลิตและปรับเปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยหมักในการทำเกษตรกรรมต่างๆ แทน โดยการร่นระยะเวลาในการหมักปุ๋ยจากใบไม้ให้มีความเร็วมากยิ่งขึ้น จึงคิดค้นนวัตกรรมดังกล่าวขึ้นมาจนมาถึงปัจจุบัน ...อ่านเพิ่มเติม
ผ้าย้อมดิน ถิ่นครูบา ผ้าย้อมดิน ถิ่นครูบา เป็นผลิตภัณฑ์ชุมชนของตำบลป่าไผ่ ซึ่งในสมัยโบราณ ได้มีการนำดินชนิดหนึ...
